άσκηση και αυχενικό Αυχεναλγία αυχένας

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΥΧΕΝΑΛΓΙΑ

Ως αυχεναλγία αναφέρεται το χρόνιο ή οξύ άλγος που γίνεται αντιληπτό σε οποιοδήποτε σημείο της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, από την ανώτερη αυχενική γραμμή μέχρι την ακανθώδη απόφυση του πρώτου σπονδύλου της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης ή σε μια ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνεται μεταξύ της ανώτερης αυχενικής μοίρας, της ωμοπλάτης, της κλείδας και της υπερστερνικής εγκοπής (Guzman et al., 2009).

Με βάση τα συμπτώματα και την ένταση του πόνου, η αυχεναλγία μπορεί να διακριθεί σε τεσσερις κατηγορίες (Guzman et al., 2009).

Κατηγορία 1: υπάρχει άλγος στην αυχενική περιοχή χωρίς να υπάρχουν περαιτέρω ενδείξεις ότι η κατάσταση είναι σοβαρή. 
Το άτομο δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα με την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων.

Κατηγορία ΙΙ: υπάρχει άλγος στην αυχενική περιοχή χωρίς να υπάρχουν περαιτέρω ενδείξεις ότι η κατάσταση είναι σοβαρή, ωστόσο το άτομο αντιμετωπίζει προβλήματα με την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων.

Κατηγορία ΙΙΙ: υπάρχει έντονο άλγος στην αυχενική περιοχή, καθώς και ενδείξεις για συμπίεση κάποιου νεύρου.

Κατηγορία IV: υπάρχει έντονο άλγος στην αυχενική περιοχή και ενδείξεις για σοβαρή βλάβη στην εν λόγω περιοχή.

Η αυχεναλγία είναι πολύ συχνή στον γενικό πληθυσμό (Côté, Cassidy, & Carroll, 1998). Περίπου το 1/3 του πληθυσμού, παρουσιάζει τουλάχιστον ένα επεισόδιο αυχεναλγίας ετησίως (Côté et al., 1998) ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι (περίπου το 80-85%) εμφανίζουν χρόνια οσφυαλγία (Fejer, Kyvik, & Hartwigsen, 2006). 

Η συχνότητα εκδήλωσης της αυχεναλγίας αυξάνεται με την ηλικία ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 65 ετών (Fejer et al., 2006). 

Αυξημένη πιθανότητα εμφανίζουν, επίσης, άτομα που έχουν κάποιο προηγούμενο ιστορικό πόνου, κακή ψυχολογική κατάσταση ή άλλα προβλήματα υγείας (Fejer et al., 2006).

Η ένταση και η διάρκεια του πόνου είναι συνάρτηση πολλαπλών παραγόντων που πηγάζουν από την κατάσταση του ατόμου και του περιβάλλοντος στο οποίο ζει (Vos, Verhagen, Passchier, & Koes, 2008). 

Ο οξύς αυχενικός πόνος χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εμφάνιση άλγους, το οποίο ενίοτε αντανακλάται μέχρι τους κατώτερους αυχενικούς σπονδύλους, τους ώμους ή/και το πρόσθιο τμήμα του θώρακα. 

Η ένταση του πόνου διαφέρει από άτομο σε άτομο (Vos et al., 2008).

Σε αρκετές περιπτώσεις ο πόνος είναι πολύ έντονος και επιδεινώνεται με οποιαδήποτε κίνηση (Voset al., 2008). Μπορεί, επίσης, να συνοδεύεται από αντανακλαστική σύσπαση του μυϊκού συστήματος της περιοχής και από μειωμένο εύρος και ποιότητα κίνησης στον αυχένα και την κεφαλή (Vos etal., 2008).

Η χρόνια αυχεναλγία μπορεί να αποτελεί συνέχεια ενός επεισοδίου οξείας αυχεναλγίας ή να εκδηλώνεται προοδευτικά (Sheather-Reid & Cohen,1998). Συνήθως, πρόκειται για επίμονο πόνο, διακοπτόμενο και κυμαινόμενο, ποικίλης έντασης, που στις περισσότερες περιπτώσεις επιδεινώνεται με την κίνηση των μελών της περιοχής ή με συγκεκριμένες στάσεις και θέσεις του σώματος (Sheather-Reid & Cohen, 1998). Επιπλέον, συχνά ασθενείς με χρόνια αυχεναλγία παρουσιάζουν παροδικές κρίσεις οξέος πόνου. Υπάρχει, επίσης, η άποψη, ότι ο πόνος στον αυχένα προκαλεί μεταβολές στην ενεργοποίηση των μυών της περιοχής, αυξάνει τη συν-ενεργοποίηση μεταξύ των συναγωνιστών και ανταγωνιστών μυών και μειώνει την ελαστικότητα των μυών της σπονδυλικής στήλης. Επιπλέον, παρατηρείται μείωση της δύναμης και της αντοχής των μυών της περιοχής, καθώς επίσης ατροφία ή εκφυλισμός των μυϊκών ινών, που συνοδεύεται από βραχύνσεις των μυών, κυρίως στον πρόσθιο, μέσο και οπίσθιο σκαληνό μυ, στην άνω μοίρα του τραπεζοειδούς μυός, στον ανελκτήρα της ωμοπλάτης και στον μείζονα και ελάσσονα θωρακικό μυ.

Η αυχεναλγία συνδέεται με το είδος του επαγγέλματος, το κακό εργασιακό περιβάλλον και την καθιστική ζωή.

Συγκεκριμένα αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα στους υπαλλήλους γραφείου. Από τους τελευταίους, το 50% αναφέρει πως τα συμπτώματα της αυχεναλγίας γίνονται πιο έντονα ένα χρόνο μετά από την εκδήλωση των αρχικών συμπτωμάτων (Chen et al. 2013). Παρά το γεγονός, ότι ο πόνος μπορεί να μειωθεί με το πέρασμα του χρόνου, σχεδόν ένας στους δύο συνεχίζει να υποφέρει από αυχεναλγία ενώ σε ένα 75% των ατόμων αυτών τα συμπτώματα επανεμφανίζονται μέσα στα επόμενα ένα έως πέντε χρόνια.(Côté et al. 1998).

Τα Οφέλη της Άσκησης

Η άσκηση συνεισφέρει σημαντικά στην αντιμετώπιση του πόνου και της δυσκαμψίας που εντοπίζεται στην περιοχή του αυχένα. Τα αποτελέσματα ενός προγράμματος άσκησης είναι παρόμοια με άλλες τεχνικές φυσιοθεραπευτικής παρέμβασης (de Zoete et al., 2019). Μάλιστα, στις περισσότερες περιπτώσεις η άσκηση ή κινησιοθεραπεία, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της φυσικο-θεραπευτικής αντιμετώπισης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα άσκησης μπορεί να αποτρέψει τη χειρουργική επέμβαση (Nelson et al., 1999).

Τα αποτελέσματα της άσκησης είναι αλληλένδετα με τα χαρακτηριστικά του προγράμματος που ακολουθείται (O’Riordan, Clifford, Van De Ven, & Nelson, 2014). Σε γενικές γραμμές, η συμμετοχή σε προγράμματα άσκησης μειώνει την ένταση και την αίσθηση του πόνου (Salo et al., 2012), αυξάνει τη δύναμη και την αντοχή των μυών της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και της κεφαλής (Salo, Häkkinen, Kautiainen, & Ylinen, 2010), αυξάνει το εύρος κίνησης (Salo et al., 2012), αυξάνει την αερόβια ικανότητα, έχει θετική επίδραση στην αναπνευστική λειτουργία (Anshel & Russell, 1994) και βελτιώνει την ποιότητα ζωής (Salo et al., 2010).

Συνίστανται διαφορετικοί τρόποι εκγύμνασης των ατόμων με αυχεναλγία. 

Αυτοί περιλαμβάνουν προγράμματα ενδυνάμωσης (Salo et al.,2012), προγράμματα βελτίωσης της ευκαμψίας ή κινητικότητας (Salo et al., 2012) και προγράμματα αερόβιας άσκησης (Waling, Sundelin, Ahlgren, & Järvholm, 2000). 

Η βελτίωση της μέγιστης δύναμης αλλά και της αντοχής αποτελούν βασικό στόχο μίας οργανωμένης προπονητικής παρέμβασης (Ylinen et al.,2005). Η εφαρμογή παρεμβατικών προγραμμάτων ισοτονικής (Salo et al., 2012) ή ισομετρικής (Salo et al., 2010) άσκησης οδηγεί αφενός στην αύξηση της δύναμης και της αντοχής των μυών της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και της κεφαλής (Salo et al., 2010) και αφετέρου στη μείωση της αίσθησης του πόνου (Salo et al.,2012).
Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης περιλαμβάνουν τόσο τους επιφανειακούς όσο και τους εν τω βάθει μύες της περιοχής.

Η βελτίωση του εύρους κίνησης και της ελαστικότητας των μυών αποτελεί έναν, επίσης, σημαντικό στόχο ενός προγράμματος παρέμβασης σε άτομα με αυχεναλγία. 

Η εφαρμογή προγραμμάτων διατάσεων επιφέρει μείωση του πόνου και αύξηση του εύρους κίνησης στην περιοχή του αυχένα, χωρίς να διακινδυνεύουν την επιδείνωση της κατάστασης του ασκούμενου (Salo et al., 2012). Το συχνότερο είδος διάτασης που εφαρμόζεται είναι η στατική (ή παθητική) διάταση (Salo et al., 2012).

Η αύξηση της αντοχής των μυών της περιοχής αποτελεί έναν επιπλέον στόχο σε ένα πρόγραμμα άσκησης. Ένα πρόγραμμα παρέμβασης το οποίο λαμβάνει ασκήσεις με το βάρος του σώματος με μικρή αντίσταση είναι αρκετό για να παρατηρηθεί αύξηση στην αντοχή των μυών γύρω από την άρθρωση του αυχένα (Salo et al.,2010;Ylinen et al.,2006) και μείωση πόνου.

Η αερόβια άσκηση μπορεί να αποτελέσει μέρος ενός προγράμματος άσκησης σε άτομα με αυχεναλγία, διότι μειώνει την αίσθηση του πόνου, αυξάνει την αερόβια ικανότητα και έχει θετική επίδραση στην αναπνευστική λειτουργία (Waling et.al., 2000). 

Τα αποτελέσματα της αερόβιας άσκησης, παρόλα αυτά, φαίνεται πως είναι θετικότερα όταν η αερόβια προπόνηση συνδυάζεται με την προπόνηση ενδυνάμωσης.

Στα ELIXIR – Physical Health & Prevention Studios η #αξιολόγηση της ικανότητας για άσκηση σε ασκούμενους με αυχεναλγία είναι πολύ σημαντική και αποτελεί βάση του κάθε προγράμματος άσκησης που θα σχεδιάσουμε. Στόχος μας είναι ο καθορισμός της βέλτιστης έντασης άσκησης, της ιδανικής συχνότητας καθώς και ο εντοπισμός τυχόν λανθανουσών καταστάσεων που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.
Οι ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασκούμενου διαφέρουν σημαντικά.Για τον λόγο αυτό η ομάδα προπονητών μας επιμένει και τονίζει ιδιαίτερα την σημασία της εξατομίκευσης και επίβλεψης του προγράμματος άσκησης.

Εμπιστευτείτε τους επιστήμονες της άσκησης των ELIXIR.