Ετικέτα: βότανα

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ – ΒΟΤΑΝΑ – ΒΡΩΣΙΜΑ ΑΦΕΨΗΜΑΤΑ

Φαρμακευτικό φυτό καλείται κάθε φυτό που περιέχει ένα ή περισσότερα δραστικά συστατικά τα οποία έχουν την ικανότητα να προλαμβάνουν ή να ανακουφίζουν ασθένειες (Strivastava et al., 1996).

Τα φαρμακευτικά φυτά πολύ συχνά ονομάζονται και βότανα. Ανατρέχοντας στον ορισμό του βοτάνου όπως αυτός δόθηκε από το λεξικό της Οξφόρδης βλέπουμε ότι βότανο είναι αυτό το φυτό του οποίου τα διάφορα μέρη (φύλλα-μίσχοι- άνθη) χρησιμεύουν ως τροφή ή θεραπεία χάρη στα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά.

Ο Ιπποκράτης (460-375 π. Χ) συστηματοποίησε και δημιούργησε την πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη ταξινόμηση και ομαδοποίηση των φυτών και μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, ήταν από τους πρώτους που εφήρμοσαν την ιατρική με επιστημονικές μεθόδους στην οποία χρησιμοποιούσε συχνά βότανα στις θεραπευτικές του αγωγές. Ο ίδιος αναφέρθηκε σε 236 διαφορετικές φαρμακευτικές ουσίες που προέρχονταν από βότανα (Leventin & McMahon, 2003).

Σύμφωνα με την Ιπποκρατική θεωρία «Αν οι άνθρωποι ζούσαν σωστά και τρέφονταν σωστά, τότε δεν θα υπήρχε η ιατρική, επειδή απλώς, δε θα υπήρχαν αρρώστιες».

Έχουν αποδοθεί στα φαρμακευτικά φυτά και στα βότανα, πολλές ευεργετικές δράσεις όσον αφορά την υγεία του ανθρώπου, όπως αντιοξειδωτική, αντιαθηρογόνος, αντιβακτηριακή, αντιφλεγμονώδης, αντικαρκινική και άλλες, οι οποίες υποστηρίζονται από επιδημιολογικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Υπεύθυνα για τις δράσεις αυτές θεωρούνται τα διάφορα ενεργά συστατικά που έχουν προσδιοριστεί στα βότανα, τα οποία είναι γνωστά με τον όρο φυτοχημικά και στα οποία περιλαμβάνονται οι πολυφαινόλες, τα καροτενοειδή και τα τερπενοειδή.

Η κατανάλωση ενός τουλάχιστον αφεψήματος (τσάι) την ημέρα, θα πρέπει να αποτελεί συνήθεια για όλους. Επιλέξαμε ορισμένα από τα πιο δημοφιλή βότανα που βρίσκουμε εύκολα στην αγορά και σας παρουσιάζουμε σημαντικές ευεργετικές ιδιότητες τους.

1. ΤΣΑΙ ΒΟΥΝΟΥ (SIDERITIS)

• Αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση των κρυολογημάτων, της ρινικής συμφόρησης, των αναπνευστικών προβλημάτων και του επίμονου βήχα.
• Ανακουφίζει από τη δυσπεψία και το στομαχόπονο.
• Ισχυρό στυπτικό που χρησιμοποιείται ενάντια στη διάρροια, την κολίτιδα και τους κολικούς του πεπτικού.
• Χαλαρωτική και αγχολυτική δράση.
• Βοηθά στην αναιμία χάρη στο σίδηρο που περιέχει.
• Διεγερτικό του εγκεφάλου και των μυών.
• Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

2.ΤΣΑΙ ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ (SALVIA OFFICINALIS)

• Παρεμποδίζει την εφίδρωση
  • Αντιβιοτική, αντιμυκητιακή, αντισπασμωδική και υπογλυκαιμική δράση.
  • Αντιφυσητικό, σπασμολυτικό, τονωτικό, αντιδιαρροϊκό και έχει οιστρογόνο επίδραση.
  • Ασκεί βλεννολυτική δράση (βήχας, ιγμορίτιδα).
  • Διεγερτικό και τονωτικό, διευκολύνει τη χώνεψη, επιταχύνει την κυκλοφορία, ασκεί σημαντική επίδραση στον εγκέφαλο και σαν αντισπασμωδικό και κατευναστικό φάρμακο, μετριάζει τον ερεθισμό του νευρικού συστήματος.
  • Χρήσιμο στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και δυσμηνόρροιας (εμμηναγωγό), ιδιαίτερα στις εφιδρώσεις.
  • Ιδανικό για την θεραπευτική του στόματος σε περίπτωση τραυματισμών, άφτρων, φαρυγγίτιδας και κατά της ουλίτιδας.
  • Διεγείρει τα νεύρα, τα επινεφρίδια και το κυκλοφορικό σύστημα. Συνιστάται για κάθε μορφή ατονίας και αδυναμίας, νευρικής αδυναμίας, τρόμου, ίλιγγου και νευραλγιών.
  • Τονώνει και αναζωογονεί τους κουρασμένους και πονεμένους μύες. Ανακουφίζει τις κράμπες.

3.ΤΣΑΙ ΧΑΜΟΜΗΛΙ (MATRICARIA CHAMOMILLA)

• Αντισπασμωδικό, κατά του κρυολογήματος, απολυμαντικό.
• Κατά των κολικών.
• Κατά των ρευματισμών.
• Κατά της κράμπας του στομάχου, της δυσπεψίας και των μετεωρισμών
• Κατά της ανορεξίας, των στομαχικών διαταραχών και της αεροφαγίας
• Κατά της δυσκοιλιότητας
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά των κολικών πόνων των νηπίων
• Κατά της κολπίτιδας (εξωτερικές πλύσεις με το χαμομήλι)
• Βοηθά στο άσθμα
• Ηρεμεί τα νεύρα και να ανακουφίζει την ψυχική διέγερση
• Μειώνει σημαντικά το άγχος και την κατάθλιψη
• Αντισηπτικό και καταπραϋντικό των ερεθισμών του δέρματος
• Αλλεργίες των ματιών
• Για την ακμή, το έκζεμα, τις φλεγμονές, τα εγκαύματα
• Για τα έλκη του στόματος και για την ουλίτιδα

4.ΤΣΑΙ ΤΙΛΙΟ (TILIA EUROPEA)

• Αντιβηχικό, σπασμολυτικό, εφιδρωτικό και ηρεμιστικό βότανο.
  • Δρα κατά του πονοκεφάλου, του πανικού, της νευρικής ταχυπαλμίας και της υψηλής πίεσης.
  • Προωθεί την ούρηση, καταλαγιάζει τους σπασμούς και ρυθμίζει την αναπνοή σε περιπτώσεις γρίπης.
  • Ανακουφίζει από γυναικολογικούς πόνους.
  • Χρήσιμο στις ημικρανίες.
  • Θεωρείται άριστο ηρεμιστικό του νευρικού συστήματος, ακόμη και για τα νεογέννητα βρέφη.
  • Βοηθά στην καταπολέμηση της αϋπνίας.
  • Θετική δράση στη μείωση της χοληστερίνης και την χαλάρωση των αρτηριών.

5.ΤΣΑΙ ΜΕΝΤΑΣ (MENTHA)

• Βοηθάει στη διάρροιας, γαστρικό πυρετό ή τοξικές λοιμώξεις.
• Βοηθάει τη μνήμη.
• Βοηθάει ανθρώπους που πάσχουν από το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.
• Βοηθάει στους πονοκεφάλους.
• Βοηθάει σε ρινικές αλλεργίες και συστήνεται σε περιπτώσεις άσθματος, της βρογχίτιδας και της γρίπης, λόγω της αντισπασμωδικής και ηρεμιστικής ιδιότητά της.
• Βοηθάει στα συμπτώματα της ιγμορίτιδας.
• Έχει αποδειχθεί ότι σκοτώνει τον ιό του έρπητα του στόματος και των γεννητικών οργάνων.
• Χρησιμοποιείται στη θεραπεία της ελκώδους κολίτιδας και της νόσου του Crohn.
• Περιορίζει τη ναυτία και την τάση για εμετό. Βοηθά στην απαλλαγή των εμετών της εγκυμοσύνης και της ναυτίας στα ταξίδια.
• Κατά της κακής αναπνοής.
• Είναι ισχυρό διεγερτικό και τονωτικό. Διεγείρει τα νεύρα που αντιλαμβάνονται το κρύο και μειώνει τη μετάδοση του πόνου.

6.ΤΣΑΙ ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ (SALVIA ROZMARINUS)

• Χρησιμοποιείται κυρίως σαν παυσίπονο.
• Ισχυρό εμμηναγωγό, επουλωτικό των πληγών, αντισηπτικό, αντισπασμωδικό.
• Βοηθάει στο βήχα, στο άσθμα, σε βρογχίτιδες και στη γρίπη.
• Τονωτικό και σπασμολυτικό ενώ ασκεί επίδραση και πάνω στην έκκριση της χολής.
• Κατά της χρόνιας χολοκυστίτιδας και του ίκτερου από ηπατίτιδα.
• Κατά των νευρικών παθήσεων, των παραλύσεων και της υστερίας.
• Ανεβάζει τη διάθεση και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης ήπιας έως μετρίως σοβαρής μορφής.
• Εναντίον της χλώρωσης και της χρόνιας δυσπεψίας.
• Βοηθάει στην υπερκόπωση και στην αδυναμία.
• Κατά των αερίων της κοιλιάς.
• Ενισχύει την ανάπτυξη της τριχοφυΐας, ενισχύοντας την κυκλοφορία του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής.

7.ΤΣΑΙ ΙΒΙΣΚΟΥ (HIBISCUS SABDARIFFA)

• Καλό για το αδυνάτισμα καθώς ενεργοποιεί το μεταβολισμό.
  • Βοηθά στις καρδιαγγειακές παθήσεις και είναι αγγειοδιασταλτικό.
  • Για τη θεραπεία της υψηλής πίεσης του αίματος.
  • Μειώνει τη συστολική πίεση σε όσους υποφέρουν από διαβήτη τύπου2.
  • Συμβάλλει στην καλή υγεία των μαλλιών και εμποδίζει την τριχόπτωση.
  • Καταπραϋντικό για το βήχα και σαν κατάπλασμα χρησιμοποιείται για τα σπυριά και τα αποστήματα.
  • Μπορεί να έχει τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία της καρδιάς, όπως έχει το κόκκινο κρασί (εξού και το χρώμα του αφεψήματος).
  • Οι επιστήμονες βρήκαν ότι περιέχει αντιοξειδωτικά που είναι γνωστό ότι επιφέρουν μείωση των κινδύνων, οι οποίοι καθίστανται εντονότεροι από τα λίπη που εισέρχονται στις αρτηρίες.

8.ΤΣΑΙ ΔΙΚΤΑΜΟ (ΕΡΩΝΤΑΣ – ORIGANUM DICTAMNUS)

• Τονωτικό και διεγερτικό του πεπτικού συστήματος, σπασμολυτικό, στυπτικό, επουλωτικό, καταπραϋντικό των πόνων του στομαχιού και των εντέρων.
  • Διουρητικό, χολαγωγικό, εμμηναγωγό, καταπολεμά τις αμοιβάδες, καταπραΰνει τον πονοκέφαλο και τον πονόδοντο.
  • Ευεργετικό σε περιπτώσεις νευρικών διαταραχών, στο σκορβούτο, σε διαλείποντες πυρετούς. 
  • Αντισηπτικό, τονωτικό και αντισπασμωδικό.
  • Χρησιμοποιείται για την επούλωση των τραυμάτων, ως καταπραϋντικό του πεπτικού συστήματος, καθώς και κατά της γρίπης και του κρυολογήματος. 
  • Ανακουφίζει από πονοκεφάλους, και στομαχικές διαταραχές, πονόδοντους και αποστήματα.
  • Ενεργεί ως αντιδιαβητικό, εμμηναγωγό αλλά και ως αφροδισιακό( στην Κρήτη, από όπου κυρίως ευδοκιμεί,  το αναφέρουν και ως «έρωντα»).

9.ΤΣΑΙ ΡΙΓΑΝΗ (ORIGANUM VULGARE)

• Αποτελεσματική θεραπεία για τις κράμπες της περιόδου, το φούσκωμα και μειώνει τον κοιλιακό πόνο.
  • Βοηθάει στη μείωση ανεπιθύμητων αεριών και ειδικά του στομαχιού.
  • Σπουδαία πηγή βιταμίνης C, μπορεί να βοηθήσει έμμεσα στην αύξηση των αμυντικών μηχανισμών.
  • Συμπεριφέρεται σαν διεγερτικό και κατεβάζει τον πυρετό, επιταχύνοντας τη διαδικασία ανάρρωσης.
  • Άτομα που υποφέρουν από ρευματισμούς μπορούν να ανακουφιστούν πίνοντας λίγο ζεστό τσάι μαζί με μέλι.

Μαριάννα Προβατίδου

Πτυχιούχος Τεχνολόγος Τροφίμων Αριστοτελείου Τεχνολογικού Ιδρύματος Θεσσαλονίκης.