Έχουμε αναφέρει σε προηγούμενα blogs (και υποστηρίζεται από διεθνή επιστημονικά δεδομένα και οδηγίες), ότι η άσκηση είναι ευεργετική για την υγεία του ανθρώπου. «Ανεβάζει» το καρδιαγγειακό σύστημα σε άλλο επίπεδο και «πολεμάει» παθήσεις όπως αρτηριακή υπέρταση, λιπιδαιμία, σάκχαρο κ.ά.
Παρ’ όλα τα ανωτέρω, στο Ιατρείο μας έρχονται για παρακολούθηση, αθλητές αντοχής υψηλού επιπέδου: δρομείς, μαραθωνοδρόμοι, αθλητές του τρίαθλου με πολλές – πολλές ώρες προπόνησης ημερησίως (επαγγελματίες και ερασιτέχνες). Σε υπερηχοκαρδιογραφικό έλεγχο αρκετών από αυτούς, βρίσκουμε μεγάλη καρδιά με χαμηλή συσταλτικότητα:
ενώ η διάμετρός της καρδιάς φθάνει φυσιολογικά τα 5.4 εκατοστά, οι προαναφερθέντες αθλητές έχουν διάμετρο έως 5.7 – 5.8 εκατοστά (πάνω από 6 εκατοστά σκεφτόμαστε την διατατική μυοκαρδιοπάθεια, που είναι επικίνδυνη νόσος). Η συσταλτικότητα της καρδιάς που φυσιολογικά είναι περίπου 60 – 70%, σε αυτούς τους αθλητές φθάνει και το 55%. Επίσης βρίσκουμε και έκτακτες συστολές (ένα είδος αρρυθμίας).
Το ερώτημα λοιπόν είναι αν αυτές οι αλλαγές στην καρδιά των άνω αθλητών είναι φυσιολογικές (και επιδιωκόμενες) ή αν πρέπει να μας ανησυχούν. Εδώ υπάρχουν δύο διαφορετικές απόψεις:
●η μία άποψη δέχεται ότι η καρδιά αυτή είναι μία φυσιολογική προσαρμογή στην έντονη άθληση και ότι η χαμηλή συσταλτικότητα αρκεί για να «σπρώξει» το αίμα προς τα εμπρός, προς το αγγειακό σύστημα. Όπως ένα αυτοκίνητο μεγάλου κυβισμού και ισχύος δεν χρειάζεται να φθάσει στο τέρμα απόδοσης για να προπορευθεί από ένα μικρότερο αυτοκίνητο χαμηλότερης ισχύος και δύναμης. Χρησιμοποιεί δηλαδή τον κινητήρα του σε χαμηλές στροφές επιτυγχάνοντας αξιοπρεπείς αποδόσεις, έτσι έχει ρίξει και η γυμνασμένη καρδιά την απόδοσή της λόγω ισχυροποίησής της.
●η άλλη άποψη (και πιο αποδεκτή) υποστηρίζει ότι αυτές οι αλλαγές στην καρδιά των υπεραθλητών είναι ζημιογόνες για τον οργανισμό τους: υπάρχουν δεδομένα που έχουν βρει (με μαγνητική τομογραφία) αντικατάσταση του χρήσιμου καρδιακού μυός από ίνωση, ενώ στο αίμα των υπεραθλητών ανιχνεύονται ουσίες που προκύπτουν από μία καρδιά μετά από έμφραγμα – μυοκαρδιακά ένζυμα. Οι αθλητές αυτοί επίσης έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης αρρυθμιών όπως κολπική μαρμαρυγή (www.tirodimos.gr), ή και επικίνδυνων κοιλιακών αρρυθμιών.
Ποια στάση πρέπει να κρατήσει ο καρδιολόγος απέναντι στις άνω απόψεις; από σύμφωνες γνώμες των ειδικών (consensus) ο καρδιολόγος πρέπει να παρακολουθεί τακτικά την καρδιά του αθλητή και αν αυτή αρχίσει να ξεφεύγει από τα όρια μεγέθους, συστολής, αρρυθμιών κλπ., μπορεί να συστήσει στον αθλητή είτε περιορισμό της προπόνησης ή και διακοπή αυτής για ένα διάστημα (detraining).
Ηλίας ΤυροδήμοςΚαρδιολόγος,
Επίκ. Καθηγητής Iατρικής Α.Π.Θ.
www.tirodimos.gr
